De megaloterij El Gordo domineert jaarlijks de dagen voorafgaand aan kerst in Spanje. De kerstloterij is niet alleen de oudste loterij van het land, maar ook de grootste loterij ter wereld. El Gordo ('De Dikke') verwijst naar de enorme prijzenpost die ieder jaar opnieuw miljoenen Spanjaarden in de ban houd - een traditie die diep verankerd zit in de Spaanse cultuur en van de feestdagen een nationaal ritueel maakt.
Vette jackpot
Met een jaarlijks prijzengeld van zo'n 2,5 miljard euro mag gerust gesproken worden van een ongekende jackpot. Spanjaarden zijn er gek op: hele families, vriendengroepen, straten en zelfs complete dorpen kopen gezamenlijk loten. Bekende voorbeelden blijven tot de verbeelding spreken. Zo verdeelde het dorp Grañén (1800 inwoners) in 2011 maar liefst 720 miljoen euro, en in 2015 was het de beurt aan het arme Roquetas del Mar, waar 450 miljoen euro viel. Een Senegalese immigrant die slechts een décimo had, won toen toch 400.000 euro - precies het soort verhaal dat dit loterijfenomeen elk jaar weer iconisch maakt.
Voorverkoop
De voorverkoop van de Lotería de Navidad begint traditiegetrouw al hartje zomer, meestal in juli. Door heel Spanje verkopen kiosken en straatverkopers hun loten, vaak met rijen ervoor als een bepaald nummer 'geluksreputatie' heeft. Tegelijkertijd verschuift een steeds groter deel van de verkoop naar online platforms. De populariteit daarvan komt vooral doordat je het eindcijfer van je lot zelf kunt kiezen - iets dat in Spanje serieuze symboliek heeft. Een heel lot kost 200 euro, maar de meeste deelnemers kopen een décimo, een tiende deel. Zo blijft meedoen betaalbaar én kun je het lot makkelijk delen met vrienden of familie. Wil je deelnemen vanuit Nederland. Neem dan een kijkje op Spaanse Loterij.Trekking
De trekking (el sorteo) vindt ieder jaar plaats op 22 december en begint al om 08:00 uur 's ochtends. De Spaanse zender TVE zendt het spektakel volledig live uit, tegenwoordig vanuit het Teatro Real in Madrid. Onder toezicht van controleurs rollen de balletjes uit twee ronddraaiende bombos, terwijl het publiek - traditiegetrouw luidruchtig en uitzinnig - elk winnend nummer viert. De hoofdrol is zoals altijd weggelegd voor de kinderen van het Colegio de San Ildefonso, die de getrokken nummers zingend voorlezen. In tweetallen, jongen en meisje, houden ze dit ritueel urenlang vol in een bijna hypnotiserend ritme. Buiten op straat barst daarna het echte feest los: tv-reporters struikelen over dolgelukkige winnaars die met champagne in de hand hun prijs vieren.
Driekoningen loterij
Na de kerstloterij volgt op 6 januari de kleinere, maar nog altijd indrukwekkende Lotería del Niño. Met een prijzenpot van ongeveer 700 miljoen euro is het zelfs de op twee na grootste loterij van Spanje. De trekking vindt plaats op Día de los Reyes Magos, een belangrijke feestdag waarop heel Spanje de Driekoningen viert. De Niño-loterij geldt als een soort tweede kans voor wie in december misgreep - minder massaal dan El Gordo, maar nog steeds goed voor groot vuurwerk in talloze huishoudens.Wil je de Spaanse kerstsfeer van dichtbij meemaken? Bekijk hier ons overzicht van taalscholen