Panama is vooral bekend om zijn wereldberoemde Panamakanaal dat de grens vormt tussen het Noord- en Zuid-Amerikaanse continent. Maar het meest zuidelijke land van Centraal-Amerika biedt de reiziger aanzienlijk meer. Een kosmopolitische hoofdstad met hoge wolkenkrabbers, regenwouden, ontelbare exotische eilanden met parelwitte stranden en geïsoleerde indianenstammen. Zomaar wat voorbeelden van het nog niet overlopen Midden-Amerikaanse land. Niet voor niets wees Lonely Planet Panama aan als topland voor 2019.
Panama-Stad: wolkenkrabbers, koloniale attracties en natuur
Hoofdstad Panama-Stad is veelzijdig, modern en kosmopolitisch. Wie een blik werpt op de puike skyline van deze verrassende Latijns-Amerikaanse metropool waant zich in Miami. De luxueuze shopping malls en het uitgaansleven van de welvarende wijken El Cangrejo en Bella Vista passen helemaal in dat plaatje. Modern Panama vinden we ook bij de Causeway. Dat is een dam die vier eilanden verbindt en tegenwoordig een populair recreatie- en uitgaansgebied voor veel panameños is. Tegelijkertijd herbergt Panama-Stad ook een fraai oud centrum zoals we dat kennen van Spaanstalig Latijns-Amerika. Het is een feest om te slenteren in het oude centrum en de aangrenzende baai met haar pleintjes, monumenten en musea. Een verrassende attractie van Panama-Stad is ook haar omringende natuur. Zo ligt nog binnen de stadsgrenzen, op 6 kilometer ten noorden van het oude centrum, het grootste tropische stadsbos van Latijns-Amerika: Parque Natural Metropolitano. Door deze opmerkelijke stadsjungle lopen verschillende wandelroutes die voeren langs rijke flora en fauna en spectaculaire miradores die uitkijken over de gehele stad en baai. De hoofdstad van Panama heeft daarnaast ook nog eens het wereldberoemde Panamakanaal in petto.
Het wereldberoemde Panamakanaal
Het Panamakanaal is nog steeds de grootste en bekendste attractie van Panama. Het 81 kilometer lange, vernuftige Canal de Panamá verbindt de Atlantische Oceaan met de Stille Oceaan. Circa 5 procent van de internationale commerciële zeevaart maakt er gebruik van en daar vaart Panama economisch zeer wel bij. De Mirafloressluizen liggen niet al te ver van het historisch centrum van Panama-Stad en kunnen goed in een middag bezocht worden Een bezoek is en blijft een waar spektakel. Vanaf het platform van de Mirafloressluizen zie je namelijk de imposante oceaanreuzen pal voor je neus de smalle sluizen doorvaren. Wie alles over het interessante Panamakanaal en zijn roemruchte geschiedenis wil weten bezoekt ook Museo del Canal Interoceánico in het oude centrum van Panama-Stad. Daar kom je van alles te weten over het technische huzarenstukje die uiteindelijk door de Amerikanen is geklaard. En voor wie het Panamakanaal in zijn geheel wil bekijken, boekt ook een treinreis volgen van Panama-Stad naar Colón.
Pareleilanden: exotische stranden en perfecte duiklocaties
In de Golf van Panama bevindt zich de prachtige Archipiélago de las Perlas. Dat is op maar 20 minuten vliegen of twee uur varen met de ferry vanuit Panama-Stad. De archipel bestaat uit 39 eilanden en nog eens 100 eilandjes, zogenaamde islotes. De Pareleilanden danken hun naam aan de parels die er met name vroeger opgedoken werden. Dat gaat terug tot de tijd dat de Spanjaarden in 1513 arriveerden. Maar ook piraten uit o.m. Engeland en Nederland voelden er zich thuis in de Spaanse tijd. Het toeristisch meest ontwikkelde eiland van de archipel is Isla Contadora dat ongeveer 1000 inwoners en 13 stranden telt. Daar bevinden zich de resorts en bijvoorbeeld kleine eetzaakjes. Het grootste eiland is Isla del Rey waar zich ook enkele stadjes bevinden waarvan San Miguel de meeste bekendheid geniet. Met zijn koraalriffen zijn de Pareleilanden ook een ongekend genoegen voor duikers, snorkelaars en vissers.
Paradijselijke San Blas eilanden zonder massatoerisme
Archipiélago de San Blas is voor de Caribische kust gelegen op drie uur verwijderd van Panama-Stad. De archipel is uitgegroeid tot een van de trekpleisters van Panama. Dankzij o.m. de prachtige tropische stranden en heerlijke zwem- en snorkel-mogelijkheden. De 357 eilandjes van de archipel zijn in handen van de Kuna-indianen en het is juist de basic toeristische infrastructuur die veel reizigers aanspreekt. Het belangrijkste eiland van de archipel is El Porvenir. Voor de fraaiste stranden moet je andere eilanden opzoeken. Aanraders zijn onder meer Franklin's Island (hier nog redelijk wat comfort), Isla Perro (bekend om zijn riffen voor snorkelen) en Isla Senidup (hier worden goede feestjes gevierd). Geografisch behoren de San Blas eilanden tot de Comarca de San Blás. Dit geldt ook voor de gelijknamige kuststrook die loopt vanaf de Golfo de San Blás tot de grens van Colombia).
De eindeloze natuur van Darién
Het grootste nationale park van Panama vinden we in het oosten van het land in de provincie Darién tegen de grens van Colombia aan. Op ecologisch gebied geldt Parque Nacional Darién zélfs als eens van de rijkste gebieden ter wereld. Pijlgifkikkers, kapucijnapen en poema's, ze lopen er allemaal rond. Net als de harpij-adelaren, de nationale vogel en onderdeel van het Wapen van Panama. Wat betreft flora zijn er regenwouden, nevelwouden, mangrovebossen, bergketens en stranden. De bekendste toegangspoort tot het park is het dorpje El Real de Santa María dat aan de rivier Tuira is gelegen. Een andere uitvalsbasis is Cana, dat zich midden in het park bevindt. Vogelaars zitten gebakken, want het omringende gebied staat bekend als een van de beste vogelspot plekken ter wereld. Om niet te verdwalen of een bijt van een gifslang op te lopen is een ervaren gids zeer aan te bevelen voor wie op expeditie wil door het reusachtige park. Het geïsoleerde Darién is hoofdzakelijk per vliegtuig te bereiken. Dat kan bijvoorbeeld via Jaqué, de zuidelijkste plaats van Panama dat zich bevindt aan de Stille Oceaan aan de fraaie Bahía Piña.
Schiereiland Azuero: koloniale stadjes, tradities en natuurgebieden
Ten zuidwesten van Panama-Stad vinden we het weinig toeristische Península de Azuero. Een schiereiland dat zich bevindt tussen de Grote Oceaan in westelijke richting en de Golf van Panama in oostelijke richting. Met hoofdzakelijk Spaanse afstammelingen vind je in deze streek verschillende historische stadjes met veel cultuur en traditionele feesten. Symbool voor de tradities en folklore is de kleurrijke pollera, een traditioneel Panamese jurk.
Chitré is de grootste stad van het schiereiland. Tot de attracties behoren de kathedraal, musea en de ongedwongen provinciale sfeer die er heerst. Parque Nacional Sarigua is een opvallend natuurgebied met een ongebruikelijk landschap. In de 18e eeuw verdwenen hier de oorspronkelijke bossen, waarna een dor en droog woestijngebied ontstond. Tegenwoordig tref je er een schrale, stoffige vlakte met cactussen en zoutafzettingen. Paradoxaal genoeg is dit kale gebied uitgeroepen tot beschermd natuurgebied. Aan de zuidkant van het schiereiland bevinden zich bekende nestplaatsen voor zeeschildpadden. Ze maken deel uit van de natuurparken Refugio de Vida Silvestre Isla Iguana en Refugio de Vida Silvestre Islas Cañas.
Wie verder naar het zuidwesten reist, komt uit in Santa Catalina, een ontspannen vissersdorpje dat bekendstaat als surfparadijs. Naast de uitstekende golven is het ook de toegangspoort tot het natuurpark Isla Coiba, dat op ongeveer drie uur varen van het vasteland ligt. Dit grootste eiland van Panama maakt deel uit van het Parque Nacional Isla Coiba, dat door UNESCO is uitgeroepen tot werelderfgoed. Het park is bijzonder geliefd bij natuurliefhebbers en duikers vanwege de ongerepte koraalriffen, waar walvissen, haaien en dolfijnen hun thuis hebben.
Chiriquí: outdoor, koffie, natuurparken en eilandjes
Boquete vinden we op 480 kilometer ten westen van Panama-Stad en op 60 kilometer van de Costa Ricaanse grens. Deze bergplaats is de laatste jaren als toeristische bestemming sterk in opkomst. Bekend om zijn schone lucht, mooie natuur en outdoor activiteiten als wildwatervaren en regenwoud expedities zijn ook koffie-afficionados er aan het juiste adres. De beste koffie van Panama wordt namelijk verbouwd in Boquete. Dit kun je proeven. door deel te nemen aan inspirerende koffietours die de geheimen onthullen van deze vermaarde hooglandkoffie. Verdeeld over zowel Panama (in de provincies Chiriquí en Bocas del Toro) als Costa Rica: ligt Parque Internacional la Amistad uitgestrekt. Met 401.000 hectare is dit bergachtige natuurreservaat zelfs het grootste natuurgebied van Centraal-Amerika. Met jaguars, poema's, tapirs én circa 550 vogelsoorten (waaronder de quetzal) is dit Unesco-park een waar walhalla voor natuur- en vogelliefhebbers. Nabij de Costa Ricaanse grens vinden we ook Volcán Barú. Met 3474 meter is deze slapende vulkaan de grootste berg van Panama. In de Golfo de Chiriquí bevindt zich de kleine, wonderschone archipel Islas Secas. Een mooie locatie om te verblijven in een exclusief ecoresort. In de Golfo de Chiriquí bevindt zich ook nog Parque Nacional Marino Golfo de Chiriquí (150 km²). Dit nationale park omvat eilandjes, witte stranden en een rijk vogelleven.
Bocas del Toro: eilandhoppen en relaxen
In het uiterste noordwesten van Panama bevindt zich de provincie Bocas del Toro. Best een uithoek maar wel één van de populairste bestemmingen van Panama. De provincie bestaat uit zowel vasteland als eilanden. Maar reizigers komen vooral af op de verbluffende archipel. In vele opzichten een droomlocatie voor backpackers. Het hoofdeiland is Isla Colón waar het toeristisch hart wordt gevormd door het stadje Bocas del Toro. Met zijn betaalbare hostels en relaxte vibe een heerlijke plek om neer te strijken. Zowel op het eiland als daarbuiten is van alles te ondernemen. Relaxen, strandbezoek, watersporten en stappen - in willekeurige volgorde. Eilandhoppen is hier een must want Isla Colón wordt omgeven door mooie eilanden. Zoals het ruige Islas Bastimentos dat wilde stranden en natuur in de aanbieding heeft. Of bezoek Parque Nacional Marino Isla Bastimentos. Panama's oudste marinepark beschermt sinds 1988 een groot deel van de Caribische flora en fauna van de archipel Bocas del Toro. Je kunt met de boot ook Isla Cristóbal bezoeken. In de omgeving bevindt zich Bahía de los Delfines, een lagune waar dolfijnen gespot kunnen worden.
Spaans in Panama
Het Spaans dat in Panama wordt gesproken, lijkt in klank sterk op dat van het Caribisch gebied en buurlanden als Colombia, Venezuela en Nicaragua. Typerend is de zachte uitspraak waarbij de 's' aan het eind van een woord vaak wegvalt of als een 'h' wordt uitgesproken. Zo klinkt '¿Cómo estás?' als '¿Cómo eh-tah?'. Deze fonetische eigenaardigheden maken Panamees-Spaans levendig en ritmisch. Door de Amerikaanse invloed zijn er in bepaalde regio's Engelse leenwoorden in het Spaans geslopen. Dit merk je vooral in de provincie Bocas del Toro, waar naast Spaans ook Engels en Creools worden gesproken. Panama is daardoor een boeiende bestemming voor taalliefhebbers die ook culturele diversiteit waarderen. Wie Spaans wil leren, vindt in Panama een groot aanbod aan taalscholen op aantrekkelijke locaties. Vooral Panama-Stad, Boquete en Bocas del Toro zijn populaire plekken om een taalcursus te volgen. In Boquete wordt vaak rustig en duidelijk gesproken, wat het leren vergemakkelijkt. Bocas del Toro biedt een informele sfeer met een mix van talen, ideaal voor wie leren wil combineren met ontspanning. In Panama-Stad combineren veel cursisten hun lessen met museabezoek, stadswandelingen en uitstapjes naar het Panamakanaal. Taalscholen in Panama zijn doorgaans kleinschalig, persoonlijk en betaalbaar. Een taalreis naar Panama is dan ook een verrijkende ervaring, waarbij taal, natuur en cultuur moeiteloos samenkomen.
Feitjes
Oppervlakte: 78.200 km² (2 keer zo groot als Nederland)
Inwoners: 4.453.000
Hoofdstad: Panama-Stad
