Alcalá de Henares geniet faam als universiteitsstad én geboorteplaats van Miguel Cervantes, de bekendste Spaanse schrijver aller tijden. Op maar 31 kilometer van Madrid is Alcalá een geliefd uitstapje vanuit de Spaanse hoofdstad. Goed voor een kleine 200.000 inwoners heeft Alcalá talrijke historische bezienswaardigheden en de nodige levendigheid in petto.
In 1499 stichtte kardinaal Cisneros de universiteit van Alcalá die al snel zou uitgroeien tot een prominent wetenschappelijk centrum. In de Spaanse gouden eeuw groeide de universiteit samen met die van Salamanca uit tot 's lands belangrijkste universiteiten. Een van de beroemde studenten uit die tijd is de toneelschrijver Félix Lope de Vega (1562-1635). Het oudste gedeelte van de universiteit van Alcalá (San Ildefonso) is bewaard gebleven en vormt tegenwoordig een van de twee grote trekpleisters van de stad. De universiteit verhuisde overigens in 1836 naar de Spaanse hoofdstad onder de naam Universidad Complutense de Madrid. De heropening vond plaats in 1977 toen een nieuwe universiteit in de oude gebouwen werd ondergebracht onder de naam Universidad de Alcalá.
De grote auteur van Don Quichot (Spaans: Don Quijote) is in Alcalá geboren. Ruim 400 jaar na zijn dood (1616) zal je dat niet ontgaan in de stad. Wie een rondje Cervantes doet, begint bij zijn geboortehuis. Casa Natal de Cervantes bevindt zich in de levendige hoofdstraat van Alcalá, de Calle Mayor. Het huis is helemaal in de stijl van de tijd van Cervantes met originele meubels en teksten van de auteur. Ook zijn er in het bescheiden museum tekeningen van Dalí en Picasso. Een attractie op zichzelf buiten vormen de beelden van Don Quichot en Sancho Panzo waar Spanjaarden maar al te graag mee op de foto gaan. Via de Calle Mayor lopen we verder naar de Plaza de Cervantes. Naast het toerismebureau vinden we Los Universos de Cervantes, interessant voor de liefhebbers van Cervantes omdat hij hier werd gedoopt.