Gelegen op een 1500 meter hoog plateau, omringd door vulkanen en groene bergtoppen, is Guatemala-Stad de hoogstgelegen hoofdstad van Midden-Amerika. De miljoenenstad biedt reizigers een mix van koloniale architectuur, moderne wijken en het beste aanbod aan musea, winkels en uitgaansgelegenheden van het land. In vergelijking met de charmante oude hoofdstad Antigua oogt Guatemala-Stad misschien minder toegankelijk, maar wie het land echt wil begrijpen, mag deze bruisende metropool niet overslaan.
Hoe Guatemala-Stad de hoofdstad werd
Guatemala-Stad werd oorspronkelijk bewoond door de Maya's. Binnen de stadsgrenzen liggen nog altijd restanten van de oude Mayastad Kaminaljuyú, die in de beginperiode van de Spaanse kolonisatie El Carmen werd genoemd. Antigua, destijds de hoofdstad, werd in 1773 grotendeels verwoest door een zware aardbeving. Een jaar later besloten de Spanjaarden een nieuwe hoofdstad te stichten: Guatemala-Stad. Ze ontwierpen haar volgens het kenmerkende schaakbordpatroon met brede lanen, kerken en een universiteit. Veel kunstschatten uit de kerken van Antigua werden overgebracht naar de nieuwe hoofdstad. Inmiddels is Guatemala-Stad al ruim 250 jaar het administratieve, economische en culturele hart van het land.
Geteisterd door natuurgeweld
Door de ligging op de seismische breuklijn heeft Guatemala-Stad door de eeuwen heen vaak te kampen gehad met natuurrampen. Aardbevingen, tropische stormen en vulkaanuitbarstingen hebben veel schade en slachtoffers veroorzaakt. De zware aardbeving van 1976, waarbij meer dan 22.000 mensen omkwamen, was de meest verwoestende. Na die ramp werden hoge gebouwen verboden om risico's te beperken. Ook in recente jaren is de stad getroffen door extreme weersomstandigheden. In 2007 en 2010 ontstonden zelfs gigantische zinkgaten tot honderd meter diep, waarbij complete gebouwen verdwenen. Ondanks dit alles is de hoofdstad telkens weer opgebouwd en toont ze haar veerkracht.
Zonas van Guatemala-Stad
De stad is opgedeeld in 19 zones die samen een goed beeld geven van haar contrasten en veelzijdigheid.
Zona 1 vormt het historische centrum en is onmisbaar voor iedereen die de koloniale en republikeinse geschiedenis van dichtbij wil ervaren. Hier bevinden zich het indrukwekkende Palacio Nacional de la Cultura, de Catedral Metropolitana en het bruisende Plaza Mayor, dat in het weekend volloopt met straatmuzikanten, marktkraampjes en gezinnen. In de omliggende straten liggen ook het Teatro Nacional, de Biblioteca Nacional en enkele van de oudste cafés van de stad.
Zona 4 is de creatieve en opkomende wijk, bekend om het project 4 Grados Norte, waar oude pakhuizen zijn omgebouwd tot cafés, galeries en designwinkels. Deze wijk is populair bij jonge locals en reizigers die de moderne kant van de hoofdstad willen ontdekken.
Zona 10, beter bekend als Zona Viva, is het moderne en kosmopolitische hart van de stad. Hier vind je luxe hotels, uitstekende restaurants, internationale ketens, maar ook stijlvolle bars en nachtclubs. De wijk geldt als een van de veiligste en meest comfortabele uitvalsbases voor reizigers.
Zona 13 is interessant vanwege haar nabijheid tot de luchthaven La Aurora en enkele van de belangrijkste musea, waaronder het Museo Nacional de Arqueología y Etnología en het Museo de Historia Natural. Hier ligt ook het groene Parque La Aurora, een geliefde plek om te wandelen of een bezoek te combineren met de aangrenzende dierentuin.
Zona 7, tenslotte, is van grote historische waarde omdat hier de overblijfselen liggen van Kaminaljuyú, een van de oudste en belangrijkste Mayasteden in de hooglanden. Hoewel slechts een deel van het terrein is opgegraven, biedt het park een intrigerende blik op het precolumbiaanse verleden van de stad.
Musea en cultuur
Guatemala-Stad is het culturele epicentrum van het land en huisvest de belangrijkste musea van Guatemala. Het Museo Ixchel del Traje Indígena toont kleurrijke inheemse weefsels en traditionele klederdracht uit alle regio's van het land. In het Museo Popol Vuh, genoemd naar het heilige boek van de Maya's, vind je een van de rijkste archeologische collecties van Midden-Amerika. Daarnaast biedt het Nationaal Museum voor Archeologie en Etnologie in Zona 13 een overzicht van drieduizend jaar geschiedenis, van de vroegste preklassieke beschavingen tot de koloniale periode.
Voor hedendaagse kunst en theater is het Centro Cultural Miguel Ángel Asturias - ontworpen in de vorm van een gigantische vogel - een icoon van moderne Guatemalteekse architectuur en een ontmoetingsplek voor liefhebbers van dans, muziek en toneel.
Parken en uitzichtpunten
Ondanks haar stedelijke karakter beschikt Guatemala-Stad over veel groene zones en ontspanningsplekken. Het Parque Central is het levendige hart van de binnenstad, maar ook Parque La Aurora, nabij de luchthaven, biedt rust in de vorm van tuinen, musea en recreatieve ruimtes.
Voor panoramische uitzichten op de hoofdstad en de omliggende vulkanen is Cerro del Carmen ideaal, vooral bij zonsondergang. Een ander populair uitje is Parque Naciones Unidas, ten zuiden van de stad, waar locals picknicken met zicht op de vulkanen Pacaya en Agua. Ook het Relief Map Museum (Mapa en Relieve), in Zona 2, is een bijzondere stop: een reusachtige driedimensionale kaart van het land uit 1905, die je een fascinerend overzicht geeft van Guatemala's geografie.
Maya-attracties in en rond Guatemala-Stad
Binnen de stadsgrenzen ligt de archeologische vindplaats Kaminaljuyú, ooit een bloeiende Maya-metropool die handel dreef met de kustroutes van de Stille Oceaan. De overblijfselen, bestaande uit tientallen aarden heuvels, stèles en graven, geven een idee van de vroegste stedelijke cultuur in de hooglanden. Veel van de hier gevonden artefacten worden tentoongesteld in het Nationaal Museum voor Archeologie.
Ook in de nabije omgeving van Guatemala-Stad zijn er boeiende Maya-sites te bezoeken. Op slechts 45 minuten rijden ligt Mixco Viejo, een indrukwekkende ruïnestad met tempels, pleinen en uitkijkpunten over de ravijnen van de Rio Pixcaya. Verder naar het zuidwesten, in de richting van Escuintla, bevindt zich Montículo La Democracia, waar je sculpturen uit de vroege Maya-periode kunt bewonderen. Deze dagtrips bieden reizigers de kans om het rijke erfgoed van de regio te ervaren zonder lange afstanden te hoeven reizen.