Santillana del Mar wordt steevast aangeduid als een van de mooiste plaatsen van Spanje. Maar het is ook een dorp dat zich met gemak in een middag laat verkennen. In dit charmante middeleeuwse openluchtmuseum zijn namelijk maar twee straten en de populatie bestaat hoofdzakelijk uit toeristen. Dat maakt dat authentieke bars en restaurants er dun bezaaid zijn. Een bezoek aan Santillana del Mar kun je mooi afsluiten in de beroemde prehistorische grotten van Altamira die ook deel uitmaken van de gemeente.
Dorp van drie leugens
De naam Santillana del Mar suggereert drie begrippen: heilig, vlak en strand. Maar niets van dit alles lijkt waar te zijn! Santillana del Mar ligt namelijk in een weiland en niet aan het strand. Daarnaast is ze niet vlak maar eerder heuvelachtig. En heilig is het dorp al evenmin. Alhoewel, Juliana de Nicomedia ligt er wel begraven. Deze martelares die in de middeleeuwen in heel Europa vereerd werd, vooral in Nederland, werd in 304 onthoofd tijdens de Christusvervolging van de Romeinse keizer Diocletianus. Op 13 februari wordt ze geëerd in zowel de katholieke als de orthodoxe kerk. Haar restanten liggen begraven in de bekendste bezienswaardigheid van Santillana del Mar: Colegiata de Santillana del Mar. Deze 12e eeuwse romaanse kerk trekt niet alleen veel toeristen, maar ook de nodige jonge stelletjes uit alle delen van Spanje die er in het huwelijksbootje stappen.In perfecte staat
De twee toeristische straten van Santillana del Mar zijn bezaaid met middeleeuwse kerken en stadspaleizen. Een overblijfsel van de welvaart uit het verleden van de 15e tot en met de 18e eeuw. De gebouwen in goudkleurige stenen zijn in perfecte staat en de gemeente doet er werkelijk alles aan om dit zo te houden. Niet zo vreemd als je weet dat Santillana del Mar letterlijk eet van de toeristen, in meerderheid Spanjaarden. Wie met de auto arriveert, dient zijn auto aan de rand van het dorp te zetten op een van de parkeerplaatsen. Vanaf daar loop je zo naar dit "openluchtmuseum". Onderweg passeer je tal van hotels. Je kunt je wel afvragen of je hier moet overnachten. Het toeristische dorp laat zich namelijk snel bekijken en een gezellig en authentiek dorpsleven ontbreekt in Santillana del Mar.
Altamira-grotten
Sinds de ontdekking in 1879 door de dochter van een landeigenaar en markies hebben de Altamira-grotten altijd veel bekijks gehad. Niet zomaar een ontdekking want het bleek te gaan om rotstekeningen afkomstig uit het Stenen Tijdperk, ruim 15.000 jaar oud! De laat-paleolithische rotstekeningen van Altamira worden gerekend tot de mooiste van de wereld. Ze omvatten hoofdzakelijk dieren als herten, bizons en paarden. Daarnaast zijn er ook handafdrukken gevonden. Pas 15 jaar na de dood van Marcelino Sanz de Sautuola, eigenaar van het land waar de Altamira-grotten werden gevonden en tevens een amateurarcheoloog, werden de ouderdom van de tekeningen door deskundigen erkend. Men dacht namelijk dat ze vervalst waren. Nadat in de jaren 60 en 70 in de vorige eeuw bleek dat de grotten te lijden hadden van de stromen bezoekers werd besloten ze te sluiten. Om tegemoet te komen aan de grote vraag werd in 2001 een replica gebouwd door de Spaanse architect Juan Navarro Baldeweg. Hoewel onderzoekers hun bedenkingen hadden, werd het vanaf 2014 tijdelijk weer mogelijk om de originele grotten te bezoeken. Tegenwoordig moeten bezoekers het weer doen met de replica die in detail overeenkomst met het origineel.