Reisinspiratie voor Bolivia

De hoge pieken van de Andes die je vanuit veel steden kunt zien, zijn sterk met de cultuur van het land verbonden. Ook de geschiedenis van Bolivia is getekend door die bergen en met name door de mineralen en grondstoffen die er gewonnen worden. Zo herbergt de Salar de Uyuni een van de grootste voorraden lithium ter wereld, wat een belangrijke grondstof is voor batterijen. In Potosi kun je de mijnen bezoeken, waar al voor de komst van de Spanjaarden zilver werd gewonnen.

Bolivia heeft echter veel meer te bieden dan hoge bergen en diepe mijnschachten. Zo telt het land talrijke nationale parken met enorme biodiversiteit en grote variëteit aan klimaten. Als je de ene dag vol bewondering toekijkt hoe een majestueuze condor tussen besneeuwde bergtoppen door vliegt, kun je de volgende dag al vanuit je hangmat in de jungle kijken hoe luiaards, toekans en vlinders aan je beeld voorbij trekken. Trek je verder naar het zuiden dan kun je wijngaarden bezoeken en de gaucho's aan het werk zien op hun landerijen. 

Wil je wat meer actie? Dan is de fietstocht langs de 'gevaarlijkste weg ter wereld' misschien iets voor jou! Of bezoek de route waar Che Guevara zijn laatste maanden doorbracht. En ben je geïnteresseerd in oude inheemse culturen? Dan kun je in Bolivia op vele plekken je hart ophalen. De veelzijdigheid van Bolivia maakt het inpakken van een tas vooraf misschien wel de grootste uitdaging. Je moet rekening houden met zowel hitte als kou, sterke zon en flinke regen, insecten en hoogteziekte. Tegelijkertijd wil je ook zo min mogelijk bagage meenemen, zodat je je tas op de terugweg vol kunt stoppen met mooie kleurrijke poncho's en andere souvenirs!  

La Paz

Bolivia is een van de weinige landen ter wereld met twee hoofdsteden. Hoewel Sucre de oorspronkelijke en constitutionele hoofdstad is, is La Paz de stad waar de regering is gezeteld. La Paz ligt aan de rand van de Boliviaanse hoogvlakte, in een grote bergkom met besneeuwde bergtoppen aan alle kanten. De besneeuwde vulkaan Illimani (6438 meter hoog) kijkt neer op de stad en geeft La Paz haar iconische aanblik. De voormalige sloppenwijk El Alto is inmiddels uitgegroeid tot een geheel eigen stad, met een eigen identiteit en architectuur. Ook zeker een bezoek waard!

Waar het voorheen nog een hele klus was om van de ene kant van de stad naar de andere te reizen, is dat tegenwoordig heel eenvoudig. De verschillende hoger- en lagergelegen delen van de stad zijn namelijk met elkaar verbonden door een zeer functioneel en voordelig netwerk van kabelbanen. Een ideale manier om de stad op een snelle en veilige manier te verkennen!

Hoewel Bolivia vele inheemse culturen en talen kent, is de taal die in La Paz het meest wordt gesproken het Aymara. Dit zul je horen als de marktkooplieden onderling praten, terwijl ze je hun kleurige en geurige koopwaar laten zien.

Van alle markten die La Paz telt, spreekt de Mercado de Brujas het meest tot de verbeelding. Zo worden op de heksenmarkt foetussen van lama's aan de man gebracht die volgens lokale gebruiken geluk brengen. Ook vind je er veel mooie lederwaren, traditionele instrumenten en kleding van natuurlijke materialen.

In de architectuur van de stad zul je veel elementen terugzien uit de koloniale tijd. Daarnaast zijn er musea die de geschiedenis en cultuur van de regio uitlichten. Het cocamuseum is daarbij een niet te missen attractie die veel inzicht geeft in het belang van deze plant voor de Boliviaanse cultuur.  Daarnaast kun je in de omgeving van La Paz tal van onvergetelijke dagtrips ondernemen naar bijvoorbeeld het Titicacameer, de omliggende bergen of juist de lager gelegen Yungas regio.

In de omgeving

Op ongeveer 3 uur rijden van het bergachtige La Paz kom je in Coroico uit. Dit is een toeristische junglestad in de Yungas, het tropische oerwoud tussen de Andes en de Amazone in. Tussen La Paz en de Coroico loopt de Camino a los Yungas, beter bekend als Camino de la Muerte. De 'dodenweg' is angstaanjagend te noemen vanwege de diepe kloven en de vele dodelijke ongelukken die hier in het verleden met grote regelmaat plaatsvonden. Omdat er inmiddels een andere weg is aangelegd, wordt deze weg tegenwoordig vooral nog door toeristen bezocht die deze huiveringwekkende route met eigen ogen willen beleven. De meest populaire manier om dat te doen is op de fiets. Behalve eng is de weg die uitkijkt op de besneeuwde toppen van de Cordillera Real en de valleien van de subtropische Yungas regio, ook van een zeldzame schoonheid. Een echte aanrader.

Op 36 kilometer in noordelijke richting van La Paz bevindt zich Chacaltaya. Met 5421 meter was dit ooit het hoogste skigebied ter wereld. Als gevolg van de opwarming van de aarde is de gletsjer echter volledig gesmolten. Wat gebleven is, zijn de formidabele uitzichten op La Paz en de 6088 meter hoge Huayna Potosí. Als we vanuit La Paz 15 kilometer in zuidelijke richting gaan, dan arriveren we bij de voorstad Mallasa. De toeristische attractie hier is een fascinerend maanlandschap met kloven en opvallende rotsformaties: Valle de la Luna. Een soortgelijke plek vormt Muela del Diablo. Naast imposante rotsformaties kun je hier fijne wandelroutes lopen die uitkijken op La Paz. 

Nabij het Titicacameer op 75 kilometer ten westen van La Paz vinden we Tiwanaku, de bekendste archeologische vindplaats van Bolivia dat op de Unesco Werelderfgoedlijst staat. Tiwanaku is de naam van de stad en bijbehorende beschaving, die vele honderden jaren voor de Inca's hoogtij vierde.  Er wordt gedacht dat de stad ongeveer drieduizend jaar geleden werd gesticht en wel 50.000 mensen herbergde. Wat bewaard is gebleven, is een mengelmoes van restanten van piramides, paleizen en voorwerpen. Veel Andesbewoners beschouwen de plek tot op de dag van vandaag als heilig.  Deze wordt regelmatig gebruikt voor ceremonies en spirituele vieringen. 

Titicacameer en Isla del Sol

Een reis naar Bolivia zou niet compleet zijn zonder een bezoek aan het Lago Titicaca. Het meer is niet alleen het grootste meer van Zuid-Amerika, maar ook het hoogst bevaarbare meer ter wereld. De grens tussen Bolivia en Peru loopt dwars door het water heen, waarbij 40% van de oppervlakte aan Bolivia toebehoort en 60% aan Peru.Net als de meeste imposante natuurverschijnselen in de Andes, is het Titicacameer voor de inheemse bewoners van spirituele waarde. 

Isla del Sol kent een rijke historie als religieus centrum in het Andesgebied, al ver voor het Inca- tijdperk. Volgens de overlevering werd de zonnegod Inti op het eiland geboren, wat volgens de legende het beginpunt van de beschaving inluidde. Op de eilanden bevinden zich verschillende inheemse dorpjes en tachtig ruïnes waarvan de meeste stammen uit de periode van de Inca's in de 15e eeuw.

Daarnaast is Copacabana een belangrijke katholieke pelgrimsplaats. In de loop der eeuwen is het uitgegroeid tot een bedevaartsoord waar priesters voertuigen zegenen voor de bescherming van de bestuurders en passagiers. De confetti en slingers worden na een dergelijke zegening nog zo lang mogelijk op het voertuig gelaten voor extra geluk (en zodat de buren zien dat je de bedevaart hebt gemaakt). Voor toeristen is Copacabana vooral de uitvalsbasis voor boottochten over het meer. De oorspronkelijke boten op het Titicacameer worden gemaakt van lokaal gewonnen riet, dat totora heet. Het is een hele ervaring om op een hoogte van 3800 meter in een decor van eindeloos saffierblauw water rond te varen, omringd door besneeuwde bergen.

Noordoosten: Amazone

Hoewel het oerwoud van Bolivia in recente jaren ernstig te lijden heeft gehad van houtkap en enorme bosbranden, beslaat het Amazonewoud nog steeds een groot van het oppervlak van het land. Zo herbergt Bolivia drie juwelen van nationale parken. Tegen de grens van Peru aan vinden we de eerste: Parque Nacional Madidi. Dit park beslaat een oppervlak ter grootte van de helft van Nederland en is bijna anderhalf keer zo groot als Vlaanderen! Een enorm gebied dat het beschermen waard is. Het park kent namelijk een uitzonderlijk hoge biodiversiteit: circa 1000 vogelsoorten, 4700 plantensoorten en 5 katachtigen waaronder de poema en de jaguar. Het Madidipark kan bereikt worden door de Beni-rivier over te steken vanuit Rurrenabaque.'Rurre' is bij toeristen niet alleen een geliefde uitvalsbasis voor de Amazone maar ook voor de pampa's. 

Tegen de grens van Brazilië aan, in het departement Santa Cruz, vinden we het tweede park: Parque Nacional Noel Kempff Mercado. Dit nationale park kent maar liefst vijf verschillende ecosystemen. Zoetwaterdolfijnen, zwarte jaguars en ruim zeventig soorten reptielen vormen een greep uit de rijke fauna. Wil je al dit moois kunnen zien? Trek minimaal een week uit voor dit park.

Centrale Hooglanden: Cochabamba, nationale parken en Sucre

Cochabamba is een bedrijvige en aangename stad gelegen in het hart van Bolivia. Veel reizigers strijken neer in deze derde stad van Bolivia vanwege het aangename klimaat en de relaxte (studenten)sfeer. In plaats van over het weer praat men in Cochabamba vooral over eten. Restaurants zijn hier in alle soorten en maten en op alle uren van de dag geopend. Niet voor niets wordt 'Cocha' ook wel de culinaire hoofdstad van het land genoemd. Verder vind je er de grootste markt van het land, La Cancha. 

Ten noorden van Cochabamba bevindt zich Parque Nacional Tunari, een nationaal park met valleien, bossen en warme bronnen. Het park is vernoemd naar de hoogste piek in centraal Bolivia: de Cerro Tunari (5200 meter). 140 kilometer ten zuiden van Cochabamba vinden we Parque Nacional Torotoro, dat drommen mensen trekt vanwege de bewaard gebleven dino-voetstappen van 145 miljoen jaar oud. Maar het nationale park biedt ook spectaculaire kloven, grotten, watervallen en natuurlijke baden. Op 132 kilometer ten oosten van Cochabamba bevindt zich Incallajta, de belangrijkste Inca vindplaats van Bolivia, tevens Unesco Werelderfgoed. 

Op 338 kilometer ten zuiden van Cochabamba is Sucre gelegen, de wettelijke hoofdstad van Bolivia. Sucre kent een charmant historisch centrum met karakteristieke witte huizen. In de afgelopen jaren is deze kosmopolitische universiteitsstad bovendien uitgegroeid tot een populaire stad voor reizigers die de Spaanse taal willen leren. Ondersteund door het aangename klimaat, de veilige ambiance en het levendige uitgaansleven is er een uitgebreide keuze aan taalscholen ontstaan.

Zuidwesten: zoutvlaktes van Uyuni en de hoogstgelegen stad ter wereld

Op 162 km ten zuidwesten van Sucre vinden we Potosí. Gelegen op een hoogte van 3900 meter is dit een van de hoogstgelegen steden ter wereld. Voor mensen die van zeeniveau af komen is het dus belangrijk om hier rustig aan te doen. Dankzij het eindeloze zilver dat uit de Cerro Rico werd gehaald was Potosi ooit een puissant rijke stad. Begin 17e eeuw was de zilverstad met 150.000 inwoners zelfs de grootste stad van de Nieuwe Wereld. Hoewel de mijnen in Potosi nog altijd werkzaam zijn, is van die rijkdom van toentertijd vandaag de dag helaas weinig meer te zien. De grote koloniale huizen en pleinen zijn er nog wel, al zijn die hier en daar in een staat van verval geraakt. 

Bij het winnen van het zilver lieten honderdduizenden inheemse inwoners en slaven het leven. Ook nu nog vallen er helaas wel eens slachtoffers bij dit zware werk. Sommige delen van de mijnen zijn onder begeleiding van een gids te bezoeken. Hierbij zijn behalve dynamiet en een zaklamp ook alcohol en coca belangrijk. Deze laatste twee worden gebruikt om de mijnwerk moed en kracht te geven, maar ook om offers te brengen aan de goden en M oeder Aarde.

Een van de opmerkelijkste landschappen van Zuid-Amerika vind je in zuidwestelijk Bolivia op ruim 200 kilometer van Potosí: Salar de Uyuni. De zoutvlaktes zijn zelfs uitgegroeid tot één van de grootste bezienswaardigheden van Zuid-Amerika. Het grootste zoutmeer ter wereld, goed voor maar liefst 10 miljard ton zout, strekt zich uit van het toeristenplaatsje Uyuni tot de Chileense grens, goed voor 12.000 km². Het zijn niet alleen de zeer fotogenieke glinsterende vlaktes (eindeloos wit tegen een blauwe hemel) die toeristen trekken, maar ook haar omgeving: besneeuwde bergtoppen, vulkanen, geisers, meters hoge cactussen en flamingo's. Gezien de vele attracties is een meerdaagse excursie dan ook aan te bevelen.  

Zuidoosten: Santa Cruz, nationale parken, jezuïetenposten en Che Guevara

Santa Cruz telt met een kleine anderhalf miljoen mensen na La Paz de meeste inwoners van Bolivi. Hoewel de hoofdstad van de gelijknamige provincie geen grote bezienswaardigheden kent, zijn er toch voldoende redenen om er een paar dagen neer te strijken. Zo is het in Santa Cruz het hele jaar door warm. Er is een levendig uitgaansleven en een ruim aanbod van moderne winkelcentra en bioscopen. Daarnaast is Santa Cruz een handige uitvalsbasis voor diverse trekpleisters in de omgeving. Ten westen van Santa Cruz bevindt zich Parque Nacional Amboró. Vogelaars zullen de 912 vogelsoorten hier kunnen waarderen. Daarnaast is het charmante plaatsje Samaipata te bezoeken. Op een paar kilometer van Samaipata vind je ook El Fuerte, een pre-hispaanse ceremoniële plaats dat deel uitmaakt van het Unesco Werelderfgoed. 

Wie op zoek is naar de Che Guevara-trail gaat nog iets zuidelijker naar Vallegrande. In dit kleine koloniale plaatsje bevindt zich de eerste begraafplaats van de Argentijnse revolutionair. Tot de trail behoort ook het 50 kilometer zuidelijker gelegen plaatsje La Higuera waar Che Guevara werd doodgeschoten in 1967. 

Ten noordoosten van Santa Cruz bevinden zich de overgebleven jezuïetenmissies van Chiquitos, met een geheel eigen architectuur en historie.

Spaans leren in Bolivia

Hoewel de overgrote meerderheid van de mensen in Bolivia Spaans spreekt, spreekt ruim 40% van de bevolking daarnaast ook een eigen inheemse taal. Veel woorden uit die inheemse talen hoor je in het dagelijks leven ook terug in het Boliviaanse Spaans. Ondanks (of misschien wel dankzij) deze culturele mengelmoes is Bolivia een hele geschikte plek om Spaans te leren. Het is er voordelig, veelzijdig en relatief veilig. Bovendien is er een groot aanbod aan taalscholen, dat ieder jaar alleen maar groter wordt.

Sucre is op dit moment een van de populairste en meest toegankelijke Boliviaanse steden om Spaans te leren. Er is een grote internationale gemeenschap en er zijn in de omgeving allerlei activiteiten die tussen de lessen doorte doen zijn.. Ook in Cochabamba en La Paz zijn er diverse goed aangeschreven taalscholen waar je in enkele weken een goede basis kunt opbouwen van de Spaanse taal. Naast de taalscholen kun je ook kiezen voor scherp geprijsde privélessen gegeven door particulieren; bedenk dat het niveau per docent behoorlijk kan verschillen.

Feitjes

Grootte: 1.098.581 km² (29,4 keer Nederland) 

Inwoners: 10.027.254

Hoofdstad: Sucre