Guanajuato, de geboortestad van schilder Diego Rivera, geldt als een van de meest charmante en romantische steden van Mexico. Eeuwenlang was dit de rijkste stad van het land, wat een indrukwekkende koloniale erfenis opleverde die tegenwoordig zelfs op de Werelderfgoedlijst van UNESCO prijkt. Ook de ligging draagt bij aan haar aantrekkingskracht: de stad ligt diep in een dal, omringd door steile bergen, waardoor de aanblik spectaculair is. Wie Guanajuato in oktober bezoekt, treft bovendien het Festival Internacional Cervantino, het belangrijkste culturele evenement van Latijns-Amerika.
Zilver en revolutie
In 1558 werd voor het eerst zilver ontdekt in Guanajuato. De stad groeide razendsnel uit tot het grootste zilvercentrum ter wereld, toen nog onderdeel van Nieuw-Spanje. Vooral de mijn La Valenciana was legendarisch: zij leverde in haar hoogtijdagen maar liefst tweederde van de wereldproductie. De enorme rijkdom vertaalde zich in een aaneenschakeling van monumentale gebouwen en kerken.Maar Guanajuato is ook de bakermat van de Mexicaanse onafhankelijkheidsstrijd. In 1810 kwamen mijnwerkers, intellectuelen en grootgrondbezitters gezamenlijk in opstand tegen Spanje. De mijnwerker Pípila werd een legende toen hij erin slaagde een cruciale opslagplaats in brand te steken, waarmee de strijd kantelde. Zijn daden worden geëerd met een reusachtig standbeeld dat uitkijkt over de stad. Vanaf deze mirador ontvouwt zich een panoramisch uitzicht dat het fotogenieke karakter van Guanajuato onderstreept.
Slenteren door pleinen en straatjes
Guanajuato is een stad om eindeloos doorheen te dwalen. De wirwar van smalle callejones, sfeervolle pleinen en autovrije straten nodigt uit tot rustig slenteren. Start bij het levendige Jardín de la Unión, het charmante hoofdplein vol cafés en terrassen waar toeristen, studenten en mariachi samenkomen. Hier liggen ook de barokke kerk San Diego en het neoklassieke Teatro Juárez. Iets verderop vormt de Mercado Hidalgo een bruisend middelpunt, met daaromheen pleinen als Plaza San Roque en Plazuela San Fernando vol marktkramen en eettentjes.Nog wat verder omhoog voert een trap je naar de smalste straatjes van de stad, waaronder de beroemde Callejón del Beso. Volgens een 19e-eeuwse legende kusten geliefden elkaar hier vanaf tegenoverliggende balkons, ondanks het verbod van hun families. De romantische steeg groeide uit tot een van de bekendste trekpleisters van de stad.
Cultuur- en universiteitsstad
Guanajuato draagt terecht de titel van cultuurstad van Mexico. Muzikanten, toneelspelers en straatartiesten zorgen op pleinen als Jardín de la Unión voor een levendige sfeer. Het culturele hoogtepunt is zonder twijfel het Cervantino-festival in oktober, ooit begonnen als eerbetoon aan Miguel de Cervantes maar inmiddels uitgegroeid tot het grootste theater- en cultuurfestival van Latijns-Amerika.De stad is daarnaast trots op haar universiteit, die in 1955 werd opgericht maar oogt alsof ze eeuwenoud is dankzij de fraaie koloniale bouwstijl en imposante trappen. Studenten bevolken er de traptreden, genietend van de zon en het uitzicht. Ook cultuurliefhebbers komen volop aan hun trekken in de musea, zoals het Museo de las Momias, waar de beroemde mummies van Guanajuato te zien zijn, en het Casa Diego Rivera, het geboortehuis van de schilder. Met haar mix van geschiedenis, kunst en een bruisende studentenpopulatie weet Guanajuato zowel reizigers als taalstudenten blijvend te betoveren.